احاديث و سخنان گهربار از امام حسن عسكری(علیه السلام)
التَّواضُعُ نِعْمةً لا یُحْسَدُ عَلَیهَا
فروتنی نعمتی است که بر آن حسد نمی ورزند.
(تحف العقول، ص 489)
خَصلَتانِ لَيسَ فَوقَهُما شَي ءٌ: اَلْإيمانُ بِاللَّهِ ونَفعُ الإخوانِ
دو خصلت است که چیزی بالاتر از آن دو نیست: ایمان به خدا و سودرسانی به برادران.
(تحف العقول، ص 489)
اَضْعَفُ الاعداءِ کَیداً مَنْ ظَهَرتْ عَدَاوتُهُ
ضعیف ترین دشمنان از نظر کید و مکر، کسی است که دشمنی اش آشکار باشد.
(اعلام الدین، ص 313)
اشَدُّ النّاسِ إجتهاداً منْ ترَکَ الذُنُوبَ
پرتلاش ترین و سخت کوش ترین مردم، کسی است که گناهان را ترک کند.
(تحف العقول، ص 489)
لَیْسَتِ العِبادةُ کثرةُ الصّیامِ و الصّلاهِ، و اِنَّما العبادةُ کثرَةُ التّفکُّرِ فی امرِ الله
عبادت، روزه و نماز بسیار نیست؛ بلکه عبادت، تفکر بسیار در امر خداوند است.
(بحارالانوار، ج75، ص 373)
مِنَ الذّنوبِ الّتی لا تُغْفَرُ, لَیْتَنی لا اُؤاخذُ إلا بِهذا
از گناهانی که بخشوده نمی شود این است که کسی بگوید: کاش به گناهی جز این بازخواست نشوم!
(تحف العقول، ص 487)
مَنْ لمْ یَتَّقِ وُجوهَ النّاسِ لمْ یتَّق اللهَ
هرکس از روی مردم شرم و پروا نکند، از خدا هم پروا نخواهد کرد.
(فرهنگ جامع سخنان امام عسکری علیه السلام، ص 418)
خَیرُ إخوانِکَ مَنْ نَسِیَ ذَنْبَکَ و ذکرَ إحسانَکَ
بهترین برادرانت کسی است که خطای تو را فراموش کند و نیکی تو را به یاد داشته باشد.
(اعلام الدین، ص 313)
منْ مدَحَ غیرَ المُستحقِّ فقَدْ قامَ مقامَ المُتّهمِ
هرکس شخصی را ستایش کند که شایسته آن نیست، در جایگاه فرد متّهم قرار گرفته است
(بحارالانوار، ج75، ص 378)
إنّ الوُصولَ الی اللهِ سفَرٌ لا یُدرَکُ إلا بامْتِطاعِ اللّیل
همانا رسیدن به خدا، سفری است که جز با مرکب قرار دادن شب (شب زنده داری) نمی توان به آن دست یافت.
(اعلام الدّین، ص 311)
منَ الفَواقِرِ الَّتی تقصِمُ الظَّهرَ, جارٌ إنْ رأی حسنَةً اَخفاها, و إنْ رَأی سَیِّئةً اَفشاها
از مصیبت هایی که کمرشکن است، همسایه ای است که اگر خوبی ببیند آن را پنهان می کند و اگر بدی ببیند، آن را فاش می سازد.
(تحف العقول، ص 487)
الإشْراکُ فِی النّاسِ اَخفی مِنْ دَبیبِ النَّملِ عَلیَ المَسْحِ الاَسودِ فی اللّیلَة المُظلِمَةِ
شرک ورزی (و ریا) در مردم، پنهان تر است از جنبیدن و حرکت مورچه بر روی سنگ سیاه در شب تاریک.
(موسوعة سیرة اهل البیت علیهم السلام، ج34، ص 133)
اَلحُظوظُ مراتِبُ، فَلا تَعْجَلْ عَلی ثَمرَةٍ لَمْ تُدرَکْ
برای بهره ها مراتب و درجاتی است، پس در چیدن میوه ای که نرسیده است شتاب مکن، چرا که در وقتش به دست خواهد آمد.
(نزهة الناظر و تنبیه الخواطر، ص 143)
جُراَةُ الوَلَدِ علی والدهِ فی صِغَرهِ, تَدعُو إِلَی العُقوقِ فی کِبَرِه
گستاخی فرزند بر پدرش در کوچکی، او را به عاق شدن و مخالفت در بزرگسالی می کشاند.
(فرهنگ جامع سخنان امام عسکری علیه السلام، ص 412)
أَکْثِرُوا ذِکْرَ اللَّهِ وَ ذِکْرَ الْمَوْتِ وَ تِلَاوَةَ الْقُرْآنِ وَ الصَّلَاةَ عَلَى النَّبِیِّ فَإِنَّ الصَّلَاةَ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ عَشْرُ حَسَنَات
خدا را و مرگ را بسیار یاد کنید. زیاد قرآن بخوانید و بر پیامبر صلی الله علیه و آله بسیار درود و صلوات بفرستید، چرا که صلوات بر پیامبر خدا ده حسنه حساب می شود.
(تحف العقول، ص 488)
مَنْ کانَ منَ الفُقَهاءِ صائناً لِنَفْسِهِ، حافِظاً لِدینِهِ، مُخالفاً علی هَواهُ، مُطیعاً لاَمْرِ مَولاهُ فَلِلعَوامِ انْ یُقلّدوُهُ
هرکس از فقها که خویشتندار باشد، دینش را نگهبان باشد، با هوای نفس خود مخالف باشد، فرمانبردار مولایش باشد، بر عموم مردم است که از او تقلید کنند.
(الحیاة، ج2، ص 282)
خیر من الحیاة ما اذا فقدته بغضت الحیاة ، و شر من الموت ما اذا نزل بک أحببت الموت
بهتر از زندگی، چیزی است که چون آن را از دست دهی از «زندگی» بدت آید. و بدتر از مرگ چیزی است که چون بر تو فرود آید، «مرگ» را دوست داشته باشی.
(موسوعة سیرة اهل البیت علیهم السلام، ج34،ص 129)
اِدْفَعِ المسْاَلَةَ ما وَجدْتَ التَّحمُّلَ یُمْکِنُکَ فإنَّ لِکُلِ یومٍ رزقاً جدیداً، و اعْلَم انَّ الإلحاحَ فی المَطالبِ یَسْلُبُ البَهاءَ
تا وقتی که می توانی تحمل کنی، دست نیاز مگشای، چرا که هر روز را روزی و رزق تازه ای است و بدان که اصرار در خواسته ها، شکوه و آبرو را می برد
(نزهه الناظر فی تنبیه الخواطر، ص 143)
اِنَّ لِلسَّخاءِ مِقْداراً، فَاِنْ زَادَ عَلیهِ فَهُوَ سَرَفٌ، و لِلْحَزمِ مِقداراً، فاِنْ زادَ علیهِ فهوَ جُبْنٌ و للإقتِصادِ مقداراً فإن زادَ علیهِ فهوَ بُخلٌ و للشّجاعَهِ مقداراً فإنْ زادَ علیهِ فهوَ تَهَوُّرٌ
سخاوت حدّی دارد، اگر از حدّش بگذرد، اسراف است. حزم و احتیاط، اندازه ای دارد، اگر از اندازه بگذرد، ترس است. میانه روی هم حدّی دارد، اگر از حدّش فراتر برود، بُخل است. شجاعت هم اندازه ای دارد. اگر بیش از اندازه باشد، تهوّر و بی باکی است.
(بحارالانوار، ج75، ص 377)
اِنَّ اللّه َ بِجُودِهِ وَ رَأْفِتِهِ قَدْ مَنَّ عَلى عَبادِهِ بِنَبِيِّهِ مُحَمَّدٍ صلي الله عليه و آلهبَشيرا وَ نَذيرا وَ وَفَّقَكُمْ لِقَبُولِ دينِهِ وَ أَكْرَمَكُمْ بِهِدايَتِهِ
خداوند، به سبب بخشندگی و مهربانی اش بر بندگانش منت نهاد و پیامبرش محمد صلی الله علیه و آله را بشارت دهنده و بیم دهنده فرستاد و شما را توفیق داد که دین او را بپذیرید و با هدایتش شما را گرامی داشت.
(مناقب، ابن شهرآشوب، ج4، ص 425)