پايگاه اطلاع رساني معاونت فرهنگي تربيتي مركز آموزش هاي غيرحضوري

مقام حضرت زهرا(علیها السلام)

حضرت صدیقه طاهره، زهرای مرضیه(علیها السلام) بانوی بزرگواری است که خود، همسر و دو فرزندش به تصریح آیات[1] و روایات، بعد از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) برترین موجودات خلقت و عالم هستی‏‌اند.

رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) فرمود: «لَو عَلِمَ اللهُ تَعَالَی اَنَّ فِی الْأَرْضِ عِبَاداً أکرَمَ مِن عَلِیٍّ وَ فَاطِمَةَ وَ الحَسَنَ وَ الحُسَینَ لَأمَرَنِی أَنْ أُبَاهِلَ بِهِم وَ لَکِن أمَرَنِی بِالْمُبَاهِلَةِ مَعَ هَؤُلاءِ وَ هُم أفضَلُ الخَلقِ فَغَلَبَت بِهِمُ النَّصَارَی؛[2] اگر خداوند می‏دانست در زمین بندگانی گرامی‏تر از علی و فاطمه و حسن و حسین وجود دارد، قطعاً امر می‏کرد که به همراه آنان با نصاری مباهله کنم، ولکن امر کرد به همراه ایشان (با ایشان) مباهله کنم و آنها با فضیلت‏ترین خلق هستند؛ پس [با همراهی ایشان] بر نصارا غلبه کردم.»

پیرامون عظمت و مقام حضرت زهرا(علیها السلام) روایات زیادی وجود دارد که پرداختن به همۀ آنها، خارج از وسع این مقاله است؛ برخی از این روایات مربوط به زندگی شخصی آن حضرت است، برخی دیگر به عظمت شأن فاطمۀ زهرا(علیها السلام) در مسائل اجتماعی و دینی اشاره می‌کند و دسته‌ای نیز بزرگی و بلندی مقام ایشان را در فردای قیامت توصیف می‌نماید.

در اینجا به دو مورد از آنها اشاره می‌شود:

1. امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)می‌فرماید:

«یک روز رسول خدا(صلی الله علیه و آله)بر فاطمه(علیها السلام)وارد شد در حالی که حضرت فاطمه(علیه السلام)محزون بود! پیامبر(صلی الله علیه و آله)از علت حزن فاطمه سؤال کرد؛ ایشان فرمود: از وقوف مردم روز قیامت در محشر محزون [و نگران] هستم. سپس رسول خدا(صلی الله علیه و آله)فرمود:

«إِنَّهُ لَیَوْمٌ عَظِیمٌ وَ لَكِنْ قَدْ أَخْبَرَنِی جَبْرَئِیلُ(علیه السلام)عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّهُ قَالَ أَوَّلُ مَنْ تَنْشَقُّ عَنْهُ الْأَرْضُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَنَا ثُمَّ أَبِی إِبْرَاهِیمُ ثُمَّ بَعْلُكِ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ(علیه السلام)ثُمَّ یَبْعَثُ اللَّهُ إِلَیْكِ جَبْرَئِیلَ فِی سَبْعِینَ أَلْفَ مَلَكٍ... فَإِذَا صِرْتِ فِی أَعْلَى الْمِنْبَرِ أَتَاكِ جَبْرَئِیلُ(علیه السلام) فَیَقُولُ لَكِ یَا فَاطِمَةُ سَلِی حَاجَتَكِ فَتَقُولِینَ یَا رَبِّ أَرِنِی الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ فَیَأْتِیَانِكِ... یَا رَبِّ شِیعَتِی فَیَقُولُ اللَّهُ قَدْ غَفَرْتُ لَهُمْ... فَعِنْدَ ذَلِكِ یَوَدُّ الْخَلَائِقُ أَنَّهُمْ كَانُوا فَاطِمِیِّینَ؛[3] به درستی که [روز قیامت] روز بزرگی است؛ و لکن جبرئیل از جانب خداوند عزیز و بلند مرتبه به من خبر رساند اولین کسی که در روز محشر از زمین بلند می‌شود، من (پیامبر(صلی الله علیه و آله)) هستم، سپس پدرم [حضرت] ابراهیم(علیه السلام)و بعد از آن شوهرت علی بن ابی‌طالب(علیه السلام)و پس از آن خداوند جبرئیل را با هفتاد هزار فرشته به سوی تو روانه می‌سازد... هنگامی که تو در بالاترین جایگاه قرار گرفتی، جبرئیل (از جانب خداوند) به تو می‌گوید: ای فاطمه! حاجت خود را بخواه. تو می‌گویی: ای پروردگار حسن و حسین(علیهما السلام)را به من نشان بده، پس آن دو به نزدت آیند... ای پروردگار شیعیانم (را نجات بده) که خداوند می‌فرماید: آنها را بخشیدم... در این هنگام [تمام اهل محشر] از خلایق آرزو می‏کنند کاش فاطمی بودند.»

2. امام صادق(علیه السلام)پیرامون مقام حضرت زهرا(علیها السلام) می‌فرماید: «هِیَ الصِدِّیقَةُ الکُبرَی وَ عَلَی مَعرِفَتِهَا دَارَت القُرُونُ الأُولَی؛[4] فاطمه، صدیقه کبراست و تمام قرنهای گذشته بر محور معرفت او می‏‌چرخند.»

منشأ صعود و سقوط

یکی از سؤالاتی که همواره اذهان را به خود مشغول ساخته، این است که چگونه کسی به این مرحله از صعود و اوج عظمت می‌رسد؟ و برای رسیدن به این مرحله از زندگی چه اعمال و رفتاری را باید انجام داد؟ البته این عظمت و بزرگی خاص حضرت زهرا(علیها السلام) که دختر پیغمبر(صلی الله علیه و آله) است، نیست، بلکه گاهی بین افراد معمولی نیز کسانی هستند که معصومین(علیهم السلام) دوست دارند او را ببینند و در مورد آنها عباراتی همچون «وَاشَوقَاهُ اِلَی رُؤیَتِهِم»[5] و «اَینَ اِخوَانِی»؟[6] می‌گویند. چطور می‏شود کسی آنقدر اوج بگیرد، مانند سلمان، اباذر، مقداد که بهشت آرزویشان را می‏کشید؟ و در مقابل چه عاملی باعث می‏شود بعضی نیز اینقدر سقوط کنند که همچون اباسفیان و ابوجهل شوند و در پایین‌ترین درجۀ زندگی باشند؟!

در پاسخ به این سؤال می‌توان گفت یکی از دلائل آن، نوع انتخابهای افراد است که در زندگی دارند. وقتی فردی به بلوغ رسید، انتخابهای او شروع می‏شود. انتخاب همسر، شغل، خانه، رشته تحصیلی تا انتخاب رئیس جمهور، نماینده مجلس، نوع حکومت و... .

در واقع انتخاب مسیر زندگی، در صعود به قله‌های نورانی یا سقوط به درّه‌های ظلمانی، تأثیر بسزایی دارد؛ بنابراین لازم است پیرامون ملاکهای انتخاب بحث و بررسی انجام شود.

ملاکهای انتخاب

برای انتخاب، پنج ملاک وجود دارد که می‏توان با شناخت آنها به بخشی از عظمت و مقام حضرت زهرا(علیها السلام) پی برد. این ملاکها در تمامی بخشهای زندگی انسان مؤثر خواهند بود و توجه به آنها، مسیر زندگی را تعالی می‌بخشد.

1. سودجویی

برخی افراد بر اساس سود و منفعت و کسب منافع دنیوی انتخاب می‌کنند؛ به طور مثال می‏گویند: به هر چیزی که برای ما نفع دارد رأی می‏دهیم. قرآن کریم می‏فرماید: ]فَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا وَ مَا لَهُ فِی الآخِرَةِ مِنْ خَلاَقٍ‌[[7]؛ «و از مردم كسى است كه مى‏گوید: پروردگارا! به ما در همین دنیا عطا كن! و حال آنكه براى او در آخرت نصیبى نیست.» و در آیه بعد می‏فرماید:]رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَ فِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ[؛[8]«پروردگارا! در این دنیا به ما نیكى و در آخرت [نیز] نیكى عطا كن و ما را از عذاب آتش [دور] نگهدار!»؛ خداوند متعال در این آیات می‌فرماید نباید ملاک انتخاب شما در زندگی، منافع دنیوی باشد و بایستی به آخرت نیز توجه داشته باشید؛ هر چند اگر به دنبال کسب منافع دنیوی باشید خداوند متعال همان را به شما عطا می‌کند؛ چنانکه می‌فرماید: ]مَنْ کَانَ یُرِیدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِیهَا مَا نَشَاءُ لِمَنْ نُرِیدُ[؛[9] «هر كس خواهان [دنیاى] زودگذر است، به زودى هر كه را خواهیم [نصیبى] از آن مى‏دهیم.» و در ادامه می‌فرماید:]ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ یَصْلاَهَا مَذْمُوماً مَدْحُوراً[؛ «آنگاه جهنم را كه در آن خوار و رانده داخل خواهد شد، براى او مقرّر مى‏داریم.»

نمونه‏های افرادی که به دنبال کسب منافع دنیوی دست به هر کاری زدند، در تاریخ فراوان وجود دارد؛ به طور مثال «شبث بن ربعی» هم با معاویه بیعت کرد، هم به امام حسین(علیه السلام) پیوست، هم در لشکر ابن زیاد بود، هم در لشکر مختار، بعد به لشکر مصعب بن زبیر پیوست و هر جایی که به نفعش بود، می‏رفت. این انتخاب هیچ‌گونه ارزشی ندارد و چه بسا گاهی مقدمات سقوط انسان به درّه‌های ظلمانی را فراهم می‌سازد.

عملکرد این افراد گاهی در جوامع اداری نیز خود نمایی می‏کند؛ به گونه‌ای که در مسیر خواسته‌های مدیر خود، گاهی دیدن‌دار و گاهی بی‌دین هستند.

شخصی خدمت رسول خدا(صلی الله علیه و آله) آمد تا با آن حضرت بیعت کند. عرض کرد: یا رسول الله! آمده‏ام مسلمان شوم. حضرت فرمود: فقط با یک شرط قبول می‏کنم. گفت: چه شرطی؟ فرمود: «اُبَایِعُکَ عَلَی اَن تَقتُلَ اَبَاکَ؛ با این شرط بیعت می‏کنم که پدرت را بکشی!»

آن شخص پس از مقداری تأمل عرض کرد: قبول می‏کنم یا رسول الله! اسلام حق است و من هم پذیرفتم. اگر شما صلاح می‏دانید، پدرم را می‏کشم. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) که به قصد امتحان کردن آن فرد چنین درخواستی کرده بود، فرمود «نَحنُ لَا نَأمُرُکُم بِقَتلِ آبَائِکُم؛[10] ما (انبیا) هرگز به کشتن پدرانتان امر نمی‏کنیم.»؛ یعنی خواستم تو را امتحان کنم که آیا اسلام آوردنت سودجویانه و در مسیر کسب منافع شخصی است یا نه!

گروهی دیگر از افراد هستند که از وضعیت دنیاطلبی فراتر رفته و چنانچه منافع دنیوی آنها تأمین نشود، به عناد ومخالفت با دین و آموزه‌های دینی می‌پردازند؛ در طول دوران حیات انقلاب اسلامی نیز این‌گونه افراد وجود داشتند که قرآن کریم در توصیف آنان می‌فرماید:]فَأَمَّا الْإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلاَهُ رَبُّهُ فَأَکْرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَکْرَمَنِ‌ وَ أَمَّا إِذَا مَا ابْتَلاَهُ فَقَدَرَ عَلَیْهِ رِزْقَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَهَانَنِ‌[[11]؛ «اما انسان، هنگامى كه پروردگارش وى را مى‏آزماید و عزیزش مى‏دارد و نعمت فراوان به او مى‏دهد، مى‏گوید: پروردگارم مرا گرامى داشته است. و اما چون وى را مى‏آزماید و روزى‏اش را بر او تنگ مى‏گرداند ، مى‏گوید: پروردگارم مرا خوار كرده است.»

2. ترس

دومین ملاک و انگیزۀ انتخاب برخی از افراد، ترس است؛ یعنی گاهی برخی افراد راهی را برمی‌گزینند تا دچار ترس و اضطراب نشوند!

امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) می‏فرماید: «الجِبانُ یَنهَزِمُ سَریعاً؛[12] ترسو زود عقب می‏نشیند.»

هنگامی که عبدالله بن زبیر را اعدام کردند، جنازه‏اش را بالای دار گذاشتند تا مردم با دیدن او فکر مقابله با دستگاه حکومتی را نکنند. یکی از افراد ترسو (عبدالله بن عمر) که با امیرالمؤمنین(علیه السلام) بیعت نکرد و در جنگهای نهروان و جمل و صفین نیز کناری نشست، شبانه به در خانه حجاج بن یوسف ثقفی آمد و گفت: می‏خواهم با شما بیعت کنم؛ چون شما نماینده عبدالملک مروان؛ یعنی امام زمان من هستی و (پیغمبر(صلی الله علیه و آله) فرموده است) هر کسی بمیرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است، پس آمده‏ام با توبیعت کنم. حجاج گفت: می‏دانم به چه دلیل آمده‏ای. تو برای خدا و امر پیغمبر(صلی الله علیه و آله) نیامده‏ای؛ بلکه از ترس آمده‏ای که نکند روزی نوبت تو شود.[13]

امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) نیز مردم کوفه را به این ویژگی (ترسوئی) خطاب می‌کند و می‏فرماید: «یَا أهلَ الکُوفَةِ! مُنِیتُ مِنکُم بِثَلاثٍ وَ اثنَتَینِ، صُمٌّ ذَوُو أسمَاعٍ بِکُمُ ذَوُو کَلامٍ عُمیٌ ذَوُو أبصَارٍ؛[14] ای اهل کوفه! از [رفتار] شما به سه چیز [که در شما هست] و دو چیز [که در شما نیست] به غم و اندوه مبتلا شده‏ام؛ [آن سه چیز:] با اینکه گوش دارید، کر هستید و با انیکه سخن می‏گویید، گنگ هستید و با اینکه چشم دارید، کور هستید.»

3. تعصّب

سومین ملاک انتخاب در برخی افراد، «تعصّب» است؛ یعنی افراد گاهی از روی تعصّب حق و حقیقت را فراموش می‌کنند و به دنبال تعصّبات و علقه‌های خود می‌روند؛ البته تعصّب برای دین و اخلاق خوب و پسندیده است! چنانچه امام علی(علیه السلام) می‌فرماید: «وَ اِن کَانَ لَابُدَّ مِنَ العَصَبِیَّةِ فَلیَکُن تَعَصُّبُکُم لِمَکَارِمِ الخِصَالِ؛[15] و اگر ناچار بودید بر تعصّب، پس تعصبّتان بر صفات شایسته باشد.»

وقتی حضرت موسی(علیه السلام) خواست دریا را بشکافد و مردم را از خطرات تعقیب کنندگان رها سازد، قبیله موسی(علیه السلام) گفتند: «نَحنُ اِثنَتَا عَشَرَةَ قَبِیلَةً بَنُو اِثنَی عَشَرَ أباً؛[16]ما دوازده قبیله‏ از دوازده پدر هستیم.» یعنی تعصّب قبیله‌ای مانع از با هم بودن ماست و اگر می‏خواهی دریا را بشکافی، دوازده راه درست کن! ما نمی‏توانیم با هم از یک راه برویم!

حضرت زهرا(علیها السلام) در مسجد فریاد زد: ای مردم! از شما یک سؤال دارم نسبت به آن انتخابتان! «إِلَى أَیِّ سِنَادٍ اسْتَنَدُوا وَ بِأَیَّةِ عُرْوَةٍ تَمَسَّكُوا؛[17] به کدام سند استناد کردید و به کدام دستاویز محکم چنگ زدید؟» مگر قرآن نمی‏فرماید:]أَفَمَنْ یَهْدِی إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ أَمَّنْ لاَ یَهِدِّی إِلاَّ أَنْ یُهْدَى فَمَا لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ[[18]؛«پس آیا كسى كه به سوى حقّ رهبرى مى‏كند سزاوارتر است مورد پیروى قرار گیرد یا كسى كه راه نمى‏یابد، مگر آنكه هدایت شود؟ شما را چه شده؟ چگونه داورى مى‏كنید؟»

4. تقلید کورکورانه

چهارمین ملاک انتخاب برای عده‌ای، محیط‏زدگی و تقلید کورکورانه است. قرآن می‏فرماید:]وَ جَاوَزْنَا بِبَنِی إِسْرَائِیلَ الْبَحْرَ فَأَتَوْا عَلَى قَوْمٍ یَعْکُفُونَ عَلَى أَصْنَامٍ لَهُمْ قَالُوا یَا مُوسَى اجْعَلْ لَنَا إِلهاً کَمَا لَهُمْ آلِهَةٌ قَالَ إِنَّکُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ‌[[19]؛ «و فرزندان اسرائیل را از دریا گذراندیم تا به قومى رسیدند كه بر [پرستش] بتهاى خویش همت مى‏گماشتند. گفتند: اى موسى! همان گونه كه براى آنان خدایانى است، براى ما [نیز] خدایى قرار ده! گفت: به راستى شما گروهى هستید كه نادانى مى‏كنید.»

یکی از چیزهایی که همواره بر بدنۀ اسلام صدمه وارد ساخته، تقلید کورکورانه است؛ از انتخاب خلیفه و جانشین پیامبر تا ظلمها و ستمهای وارده بر اهل‌بیت(علیهم السلام) که همگی از تقلیدهای کورکورانه و محیط‌زدگی برخی افراد حکایت دارد.

قرآن کریم می‏فرماید: به برخی می‏گوییم ایمان بیاورید، می‏گویند: چون پدرانمان کافر بودند، ما هم راه آنها را می‏رویم، ولو اینکه پدران آنها چیزی نمی‏فهمیدند.

حضرت زهرا(علیها السلام) شبها به در خانه بعضی از اصحاب می‏رفتند، برای دفاع از امامت حضرت علی(علیه السلام). وقتی اشتباه اصحاب را به آنان گوشزد می‌کردند، می‏گفتند: «یَا بِنتَ رَسُولِ اللهِ! قَد مَضَت بِیعَتَنَا؛[20] ای دختر رسول خدا! دیگر بیعت ما گذشت [و راه برگشت آن نیست].» یعنی دیگر نمی‏توانیم بیعتی که کرده‏ایم، بشکنیم که این همان عدم شناخت صحیح حق از باطل و تقلید غیرعالمانه است.

امروزه این رذیله را در زندگی اجتماعی نیز می‌بینیم؛ به گونه‌ای که برخی افراد بهترین آموزه‌های دینی خود (همچون نماز، روزه، حجاب، ولایت و...) را در قبال تقلید از دیگران به کناری می‌گذارند و رها می‌کنند.

انتخاب آگاهانه

حال سؤال دیگری پیش می‌آید و آن اینکه چه انتخابی صحیح است؟ و چه ملاک و شاخصه‌ای برای انتخاب توصیه می‌شود؟ به عبارتی دیگر چه چیزی است که صعود انسان را به قله‌های نورانیّت و معنویت تضمین می‌کند و او را از بند بردگی دنیا به شکوه بندگی خداوند می‌رساند؟

در پاسخ باید گفت «انتخاب آگاهانه» و انتخاب صحیح، تنها را چارۀ انسان در راه اعتلا و پیشرفت است. اگر فردی راه حق را به درستی و با بصیرت و آگاهی انتخاب نماید، سعادت و کمال را یافته و به آن خواهد رسید.

خدای متعال می‏فرماید:]قُلْ هذِهِ سَبِیلِی أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِیرَةٍ[[21]؛ «بگو: این است راه من، كه من و هر كس پیروى‏ام كرد، با بینایى به سوى خدا دعوت مى‏كنیم.» یعنی در مسیر انتخاب راه حق بصیرت و آگاهی لازم است.

قرآن کریم همۀ مسلمانان را به انتخاب آگاهانه که همان انتخاب راه رسول و اهل‌بیت(علیهم السلام) است، فرامی‌خواند و می‌فرماید: ]وَ مَا آتَاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ مَا نَهَاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ[[22]؛ «و آنچه را فرستاده [او] به شما داد، آن را بگیرید و از آنچه شما را بازداشت، بازایستید و از خدا پروا بدارید كه خدا سخت‏كیفر است.»

به یقین می‌توان گفت بسیاری از مشکلات امروز جهان اسلام و مسلمین از ناحیۀ «عدم بصیرت» و عدم آگاهی آنان نشأت گرفته و آنان فراموش کردند که پیامبر هر وقت به اهل‏بیت خود می‏رسید، می‏فرمود:«اُذَکِّرُکُمُ اللهَ فِی أهلِ بَیتِی، اُذَکِّرُکُمُ اللهَ فِی أهلِ بَیتِی، اُذَکِّرُکُمُ اللهَ فِی أهلِ بَیتِی؛[23] درباره خانواده‏ام، خدا را به یاد شما می‏آورم.» این بصیرت‌دهی پیامبر هم در گفتار آن حضرت و هم در رفتار ایشان دیده می‌شود؛ آن حضرت بارها (نزدیک به شش ماه) در خانه فاطمه زهرا(علیها السلام) را می‏زد و می‏فرمود:]إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً[[24]؛ «خدا فقط مى‏خواهد آلودگى را از شما خاندان [پیامبر] بزداید و شما را پاك و پاكیزه گرداند.»[25] این رفتار پیامبر حاکی از این است که اهل‏بیت من اهل این خانه هستند. دقت در الفاظ و متون آیات و روایات نیز به انسان بصیرت و آگاهی می‌بخشد؛ به طور مثال در سوره احزاب بیست ضمیر جمع مؤنث وجود دارد؛ میان این همه ضمیر مؤنث می‏فرماید: «لِیُذهِبَ عَنکُم» اگر آیه برای زنان پیامبر بود، باید با «کُنَّ» خطاب می‏شد؛ یعنی می‏فرمود: «عَنکُنّ» که این تغییر لفظ و مخاطب، نشان از آگاهی‌بخشی قرآن است.

پس از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) سایر ائمه(علیهم السلام) نیز همواره بصیرت‌آفرینی و آگاهی‌بخشی می‌کردند. امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)فرمود: «اُنظُرُوا أهلَ‏بَیتِ نَبِیِّکُم فَاَلزِمُوا سَمتَهُم وَ اتَّبِعُوا آثَارَهُم»؛[26] نگاه کنید به اهل بیت پیغمبرتان و از طریقه ایشان جدا نشده و رفتارشان را پیروی کنید.» به تعبیر دیگر ای مردم! به ما توجه داشته باشید! پشت سر ما حرکت کنید! هر علامت و سمتی که ما می‏رویم، خودتان را به ما وصل کنید!

آن حضرت در ادامه می‏فرماید: «فَلَن یَخرُجُوکُم مِن هُدیً وَ لَن یُعِیدُوکُم فِی رِدیً، فَاِن لَبِدُوا فَالبُدُوا؛ [اگر دنبال اهل‏بیت بروید] هیچ وقت شما را از [جاده] هدایت بیرون نمی‏برند و هیچ گاه در پستی [و رذالت] قرار نمی‏دهند، پس هرجا آنها توقف کردند، بایستید!»؛ بعضی افراد جایی که اهل‏بیت(علیهم السلام) توقف می‏کنند، نمی‏ایستند و می‏روند و برخی مواقع که اهل‌بیت حرکت می‌کردند، آنها می‌ایستادند.

در ادامه نیز می‏‌فرماید: «فَاِن نَهَضُوا فَانهَضُوا؛ هرکجا برخاستند، برخیزید!» باید سیرۀ اهل‌بیت در تمامی زندگی انسان، عملیاتی شود و هر حرکتی مستندبه رفتار و گفتار قرآن و اهل‌بیت باشد؛ اگر در صدد برپایی مجلس عزا هستیم، سیره امام صادق(علیه السلام) و ائمه(علیهم السلام) را بنگریم و روشی که موجب وهن شیعه باشد بکار نگیریم. اگر قصد ترویج فرهنگ شیعی را داریم، به زندگی امامان و اصحاب راستین آنان تأسی کنیم تا از راه حق فاصله نگیریم و نه پیش از ائمه و نه پس از آنان باشیم بلکه در کنار آنان حرکت کنیم.

حضرت زهرا(علیها السلام) در این ویژگی بهترین الگوست. تمامی بزرگان و علمای جهان اسلام اعم از اهل‌سنت و شیعه، به بزرگی و بلندی مرتبۀ حضرت زهرا(علیها السلام) اعتراف نموده‌اند و همگی در مقابل آن حضرت تواضع می‌کنند؛ حال رفتار آن حضرت در تمامی شئون زندگی الگوی عملی و رفتاری ماست. حضرت زهرا(علیها السلام) بعد از پیامبر(صلی الله علیه و آله) از چه کسی حمایت و دفاع کرد؟ برای چه کسی جانش را داد؟ انتخاب همسر، جهیزیه، فرزند داری و... همگی الگوی واقعی زندگی دینی است.

سخن پایانی

در پایان می‌توان گفت: حضرت زهرا(علیها السلام) در زندگی خود دو نوع تلاش و انتخاب داشت؛ یکی ایجابی و دیگری سلبی. در بخش تلاش و انتخاب ایجابی، خطبه خواند، از ولایت دفاع کرد، و بصیرت‌دهی نمود.

در بخش سلبی نیز از حق و حقیقت دفاع کرد و با برخی امور همچون مخفی‌بودن قبر مطهرش، تشییع شبانه و ... مهر بطلان بر فعالیتها و دسیسه‌های دشمنان اهل‌بیت(علیهم السلام) که همان دشمنان اسلام راستین هستند، زد.

بنابراین می‌توان گفت یکی از عوامل بلندی مرتبه و عظمت حضرت زهرا(علیها السلام)، انتخاب شایستۀ آن حضرت و برگزیدن راه صحیح و درست در طول زندگی است.

____________________________________________________
پی نوشت ها: