معانی سوره:
نامهای دیگر سوره:
ویژگی سوره :
سوره «هَل اَتی»یکی از مهم ترین دلائل برتری اهل بیت علیهم السلام بر دیگران می باشد؛ چرا که مفسران شیعه و بسیاری از مفسران برجسته اهل سنت می گویند: بخشی از آیات این سوره درباره علی، فاطمه زهراء و حسنین علیهم السلام نازل شده است. این موضوع آن چنان مسلم و تردید ناپذیر است که محمد بن ادریس شافعی پیشوای شافعی مذهبان در شعر معروف خود می گوید:
اِلی مَ اِلی مَ وَ حَتّی مَتی اُعاتِبُ فی حُبِّ هذَا الْفَتی
وَ هلْ زَوَّجَتْ فاطِمَةُ غَیْرُهُ؟وَ فی غَیْرِهِ هَلْ اَتی، هَلْ اَتی؟
«تا کی و تا چه زمانی در دوستی این جوان سرزنش خواهم شد؟ آیا فاطمه زهراء به غیر این جوان شوهر دیگری داده شد؟ آیا سوره هل اتی به غیر از او در مورد کس دیگری هم نازل شد؟» این سوره که به اتفاق اکثر مفسرین در مدینه نازل شد، علاوه بر دارا بودن نکات جالب تربیتی و اخلاقی، برکات معنوی فراوانی را در خود جای داده است. علی بن عمر عطار می گوید: در روز سه شنبه به محضر امام هادی علیه السلام رفتم. حضرت فرمود: تو را دیروز ندیدم! گفتم: من سفر در روز دوشنبه را دوست ندارم. امام علیه السلام فرمود: ای علی! هر کس می خواهد خداوند او را از حوادث بد و شرّ در روز دوشنبه حفظ کند، در رکعت اول نماز صبح در روزهای دوشنبه سوره «هل اتی» را بخواند. سپس امام علیه السلام این آیه را قرائت کرد «فَوَقاهُمُ اللّهُ شَرَّ ذلِکَ الْیَوْمِ وَ لَقّاهُمْ نَضْرَةً وَ سُرُوراً؛ خداوند آنان را از شر آن روز نگه می دارد و آنها را با شادابی و شادمانی می پذیرد.»[1] پیامبر گرامی فرمود: کسی که سوره «هَل اَتی» را آن گونه که باید، بخواند و از آن، شمع زندگی برافروزد، پاداش او از جانب بهشت پر نعمت و لباس های زیبای بهشتی است. امام باقر فرمود: هرکس سوره «هَل اتی» را در نماز بامدادیِ روز پنجشنبه تلاوت کند، خدای تعالی، حوران بهشتی را نصیب او خواهد فرمود و در سرای آخرت، با پیامبر گرامی، همدم خواهد شد.[2]
محتوا
تفسیر نمونه محتوای سوره انسان را به پنج مطلب و محور کلی تقسیم کرده است:
- اول: آفرینش انسان، خلقت او از نطفه، و هدایت و آزادی اراده او؛
- دوم: پاداش ابرار و نیکان (که در مورد اهل بیت(ع) است)؛
- سوم: ویژگی‌های افراد نیک که باعث می‌شود شایسته دریافت پاداش الهی باشند؛
- چهارم: اهمیت قرآن، طریق اجرای احکام آن و راه پرفراز و نشیب خودسازی؛
- پنجم: حاکمیت مشیت و خواست الهی.
|
|
|
|
|
تشویق انسان‌ها به پیروی از دین خدا |
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
گفتار سوم؛ آیه ۲۳-۳۱ ضرورت پیروی از دین خدا |
|
گفتار دوم؛ آیه ۴-۲۲ پاداش پیروی از دین خدا |
|
گفتار اول؛ آیه ۱-۳ هدایت فطری انسان‌ها به سوی دین خدا |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
مطلب اول؛ آیه ۲۳-۲۶ وظیفه پیامبر در پیروی نکردن از کافران |
|
مطلب اول؛ آیه ۴ عذاب اخروی کافران |
|
مطلب اول؛ آیه ۱-۲ مجهز شدن انسان‌ها به ابزار تشخیص حق از هنگام تولد |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
مطلب دوم؛ آیه ۲۷-۲۸ دنیاپرستی کافران دلیل پیروی نکردن آنان |
|
مطلب دوم؛ آیه ۵-۶ بهره‌مندی نیکان از چشمه‌های بهشتی |
|
مطلب دوم؛ آیه ۳ هدایت تکوینی و تشریعی انسان‌ها به سوی حق |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
مطلب سوم؛ آیه ۲۹-۳۱ کافران نمی‌توانند بر اراده خدا چیره شوند |
|
مطلب سوم؛ آیه ۷-۱۱ صفات بندگان خدا |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
مطلب چهارم؛ آیه ۱۲-۲۲ نعمت‌های بهشتی بندگان خدا |
|||||||||||||||||||
پی نوشت ها
[1] مبلغان - دی و بهمن 1385، شماره 86
[2] گنجینه - دی 1382، شماره 34
