مهم‌‌ترین این شاخصه‌‌ها عبارتند از:
1- مشارکت حداکثرى در انتخابات
مهم‌‌ترین ملاحظه در انتخابات، مسئله مشارکت حداکثرى و حضور گسترده ملت در پاى صندوق‌های رأى است. به این گزاره‌های مورد تأکید رهبرمعظم انقلاب در اهمیت مشارکت حداکثری توجه کنید: «آنچه که باید به عنوان راهبرد اساسى مورد نظر همه باشد، عبارت است از حضور حداکثرى مردم. باید شرکت مردم در انتخابات شرکتى باشد که دشمن را از دست‌اندازى به ایران اسلامى و ملت سرافراز ایران مأیوس کند. (24/08/1383) اصل حضور مردم در انتخابات، حتى از انتخاب اصلح هم مهم‌تر است؛ اگرچه انتخاب اصلح هم بسیار اهمیت دارد. (17/02/1384) کشور ما متکى به آرای مردم است.») 01/01/1384)
2- امنیت و آرامش در انتخابات
انتخابات همواره باید مظهر وحدت و انسجام ملى باشد و لازمه و نشانه آن، وجود آرامش در انتخابات است. تشنج، درگیرى و ناامن‌سازى فضاى انتخاباتى، فرصت انتخاباتى را به تهدیدى براى امنیت ملى کشور تبدیل خواهد کرد. ازاین رو همواره رهبری تأکید دارند که «انتخابات باید در فضاى آرام و باصفا انجام گیرد و دور از تشنج و درگیرى و فضاى نفرت باشد. » (26/11/1378) آرامش‌زدایى انتخاباتى، نقشه و سناریویی است که از سوى دشمنان خارجى طراحی می‌شود و ایادى داخلى آنها و با غفلت و سوء تدبیر جناح‌هاى سیاسى و گاه طرفداران نامزد‌‌ها به وجود می‌آید.
3- سلامت انتخابات
رأى مردم امانتى است که در اختیار مسئولان امر قرار دارد و آنها موظفند با تمام توان در حفظ و سلامت آن بکوشند. در واقع، سلامت انتخابات و صیانت از آرا هم به مرحله پیش از انتخابات و همه حین انتخابات و هم پس از انتخابات توجه دارد. متأسفانه در سال 1388، فتنه‌گران طبق سناریوى کودتاى مخملین، با زیر سؤال بردن همین مؤلفه اصلى، فتنه و پروژه براندازى خود را کلید زدند.
4- قانونگرایى در انتخابات
از ارکان دیگر، انتخابات تراز انقلاب اسلامى، قانونگرایى و پایبندى به ضوابط قانونى است. رهبر معظم انقلاب در زمینه قانونگرایی و ضرورت توجه کاندیدا‌‌ها و طرفداران آنها به این مقوله مهم می‌فرمایند: «من به مجریان انتخابات توصیه کرده‌ام، الآن هم توصیه می‌کنم باید به شدت قانون را رعایت کنند. حد و مرز، قانون است. همه باید الزامات قانونى را بپذیرند و تسلیم الزامات قانونى بشوند»).19/11/1386(
5- رقابتى بودن انتخابات
رقابتى بودن به این معنا است که باید با تکثر و تعدد نامزدهاى انتخاباتى، حق انتخابات و گزینش براى رأى دهندگان وجود داشته باشد. این مسئله خود، یکى از عوامل مؤثر در جدى شدن انتخابات و پرشور شدن آن خواهد بود و موجب افزایش اشتیاق شرکت کنندگان در انتخابات خواهد شد. در خصوص ضرورت رقابتی بودن انتخابات ایشان می‌فرمایند: «آن کسانی که نظام، اسلام، قانون اساسى و امام را قبول دارند، باید به میدان رقابت بیایند؛ منتهى رقابت سالم و نه رقابت لجوجانه و عنادآمیز. »(18/10/1382)
البته هدف رقابت است که می‌تواند مثبت و منفى بودن رقابت را مشخص کند: «در اسلام براى قبضه کردن قدرت رقابتى وجود ندارد، رقابت صحیح، مشروع و مقبول، رقابت در خدمت‌رسانى به مردم است.»(01/01/1382) یکى از خطوط اصلى دشمنان انقلاب اسلامى، القای صورى بودن انتخابات در ایران با هدف فشار به شوراى نگهبان و کاهش مشارکت سیاسى است. در حالى که همواره انتخابات در جمهورى اسلامى، با حضور گرایش‌هاى مختلف برگزار شده است.
6- فراگیرى انتخابات
این شاخص به معناى فراهم آوردن بسترى براى حضور همه استعداد‌‌ها و گرایش‌هایى است که به قانون اساسى و آرمان‌هاى ملت اعتقاد داشته و براى اداره کشور برنامه دارند. انتخابات شایسته و حقیقى، صرفاً با تعدد نامزد‌‌ها حاصل نخواهد شد، بلکه لازمه این تعدد، باید تکثر و تنوع افراد و سلایق گوناگون البته با حفظ چارچوب‌های نظام باشد که می‌تواند امکان انتخاب‌هاى مختلف را براى مردم فراهم نماید.
البته این تکثر و تنوع چارچوبى دارد که اعتقاد به اسلام، نظام اسلامى، قانون اساسى و حضرت امام (ره)، شروط لازم براى آن است. لذا جریان‌هاى سیاسى که مرزهاى خودى و غیرخودى را درنوردیده و براى ضربه زدن به نظام اسلامى، جبهه واحدى را با ضد انقلاب تشکیل داده‌اند و یا کسانی که براى پیشبرد اغراض خود با اردوکشی در کنار منزل خود یا تحصن و خانه‌نشینى براى فشار بر نظام اسلامى بهره برده‌اند، باید در قبال رفتارهاى سیاسى نادرست خود به ملت و نظام اسلامى پاسخگو باشد نه اینکه چهره طلبکارانه به خود بگیرند.
7- اخلاقى بودن انتخابات
توجه به مسائلى از قبیل پرهیز از وعده‌های دروغ و غیر قابل تحقق، تهمت و افترا به رقبای انتخاباتی، ارتباط دادن همه مشکلات کشور به تحریم‌‌ها بدون توجه به ضعف مدیریت و ناکارآمدی‌های مدیریتی، تعصب‌ورزى‌‌های جریانی و قبیله سالاری، اسراف در تبلیغات انتخاباتی، هزینه‌کردهاى غیرشرعى، خرید رأى و... از دغدغه‌هایى است که توجه به آن می‌تواند متضمن انتخابات تراز انقلاب اسلامی باشد. این اصول اخلاقى در سطوح مختلف رقابت انتخاباتى، همچون تبلیغات، مناظره ها، گفت‌وگو‌‌ها و مصاحبه‌ها، ارائه تحلیل‌‌ها و همچنین رقابت طرفداران و هواداران باید مورد توجه قرار گیرد.
8- اصلح‌گزینى در انتخابات
از شاخص‌هاى انتخابات تراز انقلاب اسلامى توجه به این مهم است که در فرآیند انتخابات، افراد شایسته و اصلح بر مسند قدرت تکیه زنند، نه آنکه افراد خموده، بی تحرک و کسانی که چند سال کشور را به ناف ارتباط با غرب گره زده و نگاه به بیرون را بر نگاه به داخل ترجیح می‌دهند.
این مسئله رمز تعالى و ارتقاى نظام اسلامى است، «مردم باید به فکر شناخت اصلح باشند. » (11/02/1380) نکته مهم اینکه امر خطیر اصلح‌گزینى در نگاه رهبر معظم انقلاب باید به مردم واگذار شود و نه به مسئولان و نخبگان: « این سؤال همواره مطرح است که اگر کسی شرایط یک رئیس‌جمهور خوب و کارآمد را ندارد چرا شورای نگهبان آن را تأیید کرده است؟ لذا از منظر آنها هر کس که از فیلتر شورای نگهبان بیرون آمده، بالقوه می‌تواند یک رئیس‌جمهور خوب باشد. منطق این سخن نادرست است چراکه این از وظایف مردم و معتمدین آنهاست و باید در بین صالح‌‌ها گشته و صالح‌تر را پیدا و او را انتخاب کنند.
مهم‌‌ترین ملاحظه در انتخابات، مسئله مشارکت حداکثرى و حضور گسترده ملت در پاى صندوق‌های رأى است. به این گزاره‌های مورد تأکید رهبرمعظم انقلاب در اهمیت مشارکت حداکثری توجه کنید: «آنچه که باید به عنوان راهبرد اساسى مورد نظر همه باشد، عبارت است از حضور حداکثرى مردم. باید شرکت مردم در انتخابات شرکتى باشد که دشمن را از دست‌اندازى به ایران اسلامى و ملت سرافراز ایران مأیوس کند. (24/08/1383) اصل حضور مردم در انتخابات، حتى از انتخاب اصلح هم مهم‌تر است؛ اگرچه انتخاب اصلح هم بسیار اهمیت دارد. (17/02/1384) کشور ما متکى به آرای مردم است.») 01/01/1384)
2- امنیت و آرامش در انتخابات
انتخابات همواره باید مظهر وحدت و انسجام ملى باشد و لازمه و نشانه آن، وجود آرامش در انتخابات است. تشنج، درگیرى و ناامن‌سازى فضاى انتخاباتى، فرصت انتخاباتى را به تهدیدى براى امنیت ملى کشور تبدیل خواهد کرد. ازاین رو همواره رهبری تأکید دارند که «انتخابات باید در فضاى آرام و باصفا انجام گیرد و دور از تشنج و درگیرى و فضاى نفرت باشد. » (26/11/1378) آرامش‌زدایى انتخاباتى، نقشه و سناریویی است که از سوى دشمنان خارجى طراحی می‌شود و ایادى داخلى آنها و با غفلت و سوء تدبیر جناح‌هاى سیاسى و گاه طرفداران نامزد‌‌ها به وجود می‌آید.
3- سلامت انتخابات
رأى مردم امانتى است که در اختیار مسئولان امر قرار دارد و آنها موظفند با تمام توان در حفظ و سلامت آن بکوشند. در واقع، سلامت انتخابات و صیانت از آرا هم به مرحله پیش از انتخابات و همه حین انتخابات و هم پس از انتخابات توجه دارد. متأسفانه در سال 1388، فتنه‌گران طبق سناریوى کودتاى مخملین، با زیر سؤال بردن همین مؤلفه اصلى، فتنه و پروژه براندازى خود را کلید زدند.
4- قانونگرایى در انتخابات
از ارکان دیگر، انتخابات تراز انقلاب اسلامى، قانونگرایى و پایبندى به ضوابط قانونى است. رهبر معظم انقلاب در زمینه قانونگرایی و ضرورت توجه کاندیدا‌‌ها و طرفداران آنها به این مقوله مهم می‌فرمایند: «من به مجریان انتخابات توصیه کرده‌ام، الآن هم توصیه می‌کنم باید به شدت قانون را رعایت کنند. حد و مرز، قانون است. همه باید الزامات قانونى را بپذیرند و تسلیم الزامات قانونى بشوند»).19/11/1386(
5- رقابتى بودن انتخابات
رقابتى بودن به این معنا است که باید با تکثر و تعدد نامزدهاى انتخاباتى، حق انتخابات و گزینش براى رأى دهندگان وجود داشته باشد. این مسئله خود، یکى از عوامل مؤثر در جدى شدن انتخابات و پرشور شدن آن خواهد بود و موجب افزایش اشتیاق شرکت کنندگان در انتخابات خواهد شد. در خصوص ضرورت رقابتی بودن انتخابات ایشان می‌فرمایند: «آن کسانی که نظام، اسلام، قانون اساسى و امام را قبول دارند، باید به میدان رقابت بیایند؛ منتهى رقابت سالم و نه رقابت لجوجانه و عنادآمیز. »(18/10/1382)
البته هدف رقابت است که می‌تواند مثبت و منفى بودن رقابت را مشخص کند: «در اسلام براى قبضه کردن قدرت رقابتى وجود ندارد، رقابت صحیح، مشروع و مقبول، رقابت در خدمت‌رسانى به مردم است.»(01/01/1382) یکى از خطوط اصلى دشمنان انقلاب اسلامى، القای صورى بودن انتخابات در ایران با هدف فشار به شوراى نگهبان و کاهش مشارکت سیاسى است. در حالى که همواره انتخابات در جمهورى اسلامى، با حضور گرایش‌هاى مختلف برگزار شده است.
6- فراگیرى انتخابات
این شاخص به معناى فراهم آوردن بسترى براى حضور همه استعداد‌‌ها و گرایش‌هایى است که به قانون اساسى و آرمان‌هاى ملت اعتقاد داشته و براى اداره کشور برنامه دارند. انتخابات شایسته و حقیقى، صرفاً با تعدد نامزد‌‌ها حاصل نخواهد شد، بلکه لازمه این تعدد، باید تکثر و تنوع افراد و سلایق گوناگون البته با حفظ چارچوب‌های نظام باشد که می‌تواند امکان انتخاب‌هاى مختلف را براى مردم فراهم نماید.
البته این تکثر و تنوع چارچوبى دارد که اعتقاد به اسلام، نظام اسلامى، قانون اساسى و حضرت امام (ره)، شروط لازم براى آن است. لذا جریان‌هاى سیاسى که مرزهاى خودى و غیرخودى را درنوردیده و براى ضربه زدن به نظام اسلامى، جبهه واحدى را با ضد انقلاب تشکیل داده‌اند و یا کسانی که براى پیشبرد اغراض خود با اردوکشی در کنار منزل خود یا تحصن و خانه‌نشینى براى فشار بر نظام اسلامى بهره برده‌اند، باید در قبال رفتارهاى سیاسى نادرست خود به ملت و نظام اسلامى پاسخگو باشد نه اینکه چهره طلبکارانه به خود بگیرند.
7- اخلاقى بودن انتخابات
توجه به مسائلى از قبیل پرهیز از وعده‌های دروغ و غیر قابل تحقق، تهمت و افترا به رقبای انتخاباتی، ارتباط دادن همه مشکلات کشور به تحریم‌‌ها بدون توجه به ضعف مدیریت و ناکارآمدی‌های مدیریتی، تعصب‌ورزى‌‌های جریانی و قبیله سالاری، اسراف در تبلیغات انتخاباتی، هزینه‌کردهاى غیرشرعى، خرید رأى و... از دغدغه‌هایى است که توجه به آن می‌تواند متضمن انتخابات تراز انقلاب اسلامی باشد. این اصول اخلاقى در سطوح مختلف رقابت انتخاباتى، همچون تبلیغات، مناظره ها، گفت‌وگو‌‌ها و مصاحبه‌ها، ارائه تحلیل‌‌ها و همچنین رقابت طرفداران و هواداران باید مورد توجه قرار گیرد.
8- اصلح‌گزینى در انتخابات
از شاخص‌هاى انتخابات تراز انقلاب اسلامى توجه به این مهم است که در فرآیند انتخابات، افراد شایسته و اصلح بر مسند قدرت تکیه زنند، نه آنکه افراد خموده، بی تحرک و کسانی که چند سال کشور را به ناف ارتباط با غرب گره زده و نگاه به بیرون را بر نگاه به داخل ترجیح می‌دهند.
این مسئله رمز تعالى و ارتقاى نظام اسلامى است، «مردم باید به فکر شناخت اصلح باشند. » (11/02/1380) نکته مهم اینکه امر خطیر اصلح‌گزینى در نگاه رهبر معظم انقلاب باید به مردم واگذار شود و نه به مسئولان و نخبگان: « این سؤال همواره مطرح است که اگر کسی شرایط یک رئیس‌جمهور خوب و کارآمد را ندارد چرا شورای نگهبان آن را تأیید کرده است؟ لذا از منظر آنها هر کس که از فیلتر شورای نگهبان بیرون آمده، بالقوه می‌تواند یک رئیس‌جمهور خوب باشد. منطق این سخن نادرست است چراکه این از وظایف مردم و معتمدین آنهاست و باید در بین صالح‌‌ها گشته و صالح‌تر را پیدا و او را انتخاب کنند.
منبع: سرمقاله روزنامه جوان 2 خرداد 1400
